خاتم الأنبیاء

«خاتم الأنبیاء» به معنای پایان بخش پیامبران و مُهر ختام پیامبران، از اوصاف پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) و به این معنی است که پس از ایشان پیامبر دیگری از جانب خداوند مبعوث نخواهد شد. این وصف برای آن حضرت در آیه ۴۰ سوره احزاب آمده است.

خاتم در لغت عرب

کتب لغت، اعم از لغت نگاران اسلامى و یا غیراسلامى مانند لویس معلوف مسیحى صاحب «المنجد» و غیره، «خاتم» به کسر تاء و فتح آن را به معنى پایان بخش معنى کرده اند. مهر نامه را بدین جهت خاتم گویند که پایان بخش نامه است و انگشتر را خاتم خوانند که در گذشته نام صاحب آن در آن منقوش بوده و از آن براى مهر ختام نامه استفاده مى شده است.

خاتم النبیین در قرآن

در قرآن کریم وصف رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) به «خاتمیت» در آیه شریفه زیر آمده است:

«مَا کانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِنْ رِجَالِکمْ وَلَٰکنْ رَسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِیینَ وَکانَ اللَّهُ بِکلِّ شَیءٍ عَلِیمًا»؛ محمد (صلی الله علیه و آله) پدر هیچ یک از مردان شما نبوده (اشاره به داستان زید بن حارثه که در آیات پیش سخن از آن به میان آمده) بلکه فرستاده خدا و پایان بخش پیامبران است.

خاتمیت پیامبر اسلام از عقاید مسلّمه مسلمانان بوده و از قرآن و حدیث، شواهد بسیار بر آن است، از جمله آیه مذکور.

پیامبر خاتم در روایات

جابر بن عبدالله از حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) روایت کند که فرمود: «موضع من در میان پیامبران بدین مى ماند که کسى خانه اى بنا کرده و آن را بسى زیبا و کامل ساخته جز اینکه یک خشت آن که جاى بارزى دارد ننهاده باشد آنچنان که هر که وارد آن شود، بگوید: چه نیکو خانه اى است اگر این جاى خالى خشت نمى بود. سپس فرمود: من اینک جاى آن خشت را پر کرده ام».

نیز از آن حضرت رسیده که فرمود: «اى مردم پس از من پیغمبرى نباشد، پس هر که بعد از من دعوى نبوت کند دعوى و بدعتش در آتش خواهد بود و هر که چنین ادعائى کند او را بکشید و کسى که از او پیروى نماید، اهل دوزخ است».

خطبه آن حضرت در حجة الوداع که بدین مضمون و با تفاصیل گسترده اى آمده معروف است.

پانویس

منابع

• سید مصطفی حسینی دشتی، فرهنگ معارف و معاریف.

مطالب مرتبط

• خاتمیت